Gần 34% giáo viên mầm non chưa đạt chuẩn
Theo báo cáo của Bộ GD&ĐT, nếu theo chuẩn trình độ được đào tạo hiện hành trong Luật Giáo dục 2005, thì số giáo viên mầm non đạt và vượt chuẩn trình độ chuyên môn là 332.403 người, đạt 98,5%.
Tuy nhiên, theo Dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi) yêu cầu trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên mầm non là tốt nghiệp cao đẳng sư phạm thì số lượng giáo viên mầm non chưa đạt chuẩn tổng cộng là 107,150 GV, chiếm 33,8%.
Nếu ước tính vào thời điểm Luật Giáo dục (sửa đổi) có hiệu lực (đầu năm 2019) thì số lượng GV giáo viên mầm non chưa đạt trình độ cao đẳng sẽ giảm nhiều so với thống kê nói trên.
Nguyên nhân vì số giáo viên chưa tốt nghiệp cao đẳng phần lớn thuộc nhóm GV lớn tuổi nên sẽ hết tuổi lao động trước khi Luật Giáo dục (sửa đổi) có hiệu lực, nhóm giáo viên mới tuyển dụng đều có trình độ cao đẳng trở lên;
Số lượng GV tuy chưa tốt nghiệp cao đẳng nhưng hiện tại học cao đẳng, đại học hệ vừa học vừa làm, hệ đào tạo liên thông… sẽ tốt nghiệp trong thời gian 2018 và 2019.
Bộ GD&ĐT cũng có sự lý giải về việc đưa nâng chuẩn giáo viên mầm non vào trong Dự thảo Luật Giáo dục sửa đổi.
Thứ nhất, vai trò của giáo viên mầm non là tổ chức phát triển toàn diện trẻ em về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ. Mầm non là cấp học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển con người. Để đạt mục tiêu chất lượng giáo dục mầm non, giáo viên mầm non cần có kiến thức tổng hợp về tâm lý, sinh lý, sức khỏe, dinh dưỡng, kiến thức về tạo hình, âm nhạc, phương pháp phát triển nhận thức và ngôn ngữ của trẻ.
Hiện tại giáo viên được đào tạo bậc trung cấp với thời gian đào tạo (từ 1 đến 2 năm) và chương trình đào tạo hiện nay khó đáp ứng được yêu cầu nói trên. Hệ quả là trình độ chuyên môn nghiệp vụ một bộ phận giáo viên mầm non chưa đáp ứng nhu cầu công việc; thiếu kiến thức về tâm lý trẻ em, âm nhạc, hội họa, chăm sóc sức khỏe, giới tính, an toàn thực phẩm trường học.
Mặc khác do thời gian đào tạo ngắn, giáo sinh trung cấp mầm mon tập trung học lý thuyết mà không có điều kiện và thời gian để thực tập nghề nên thiếu kỹ năng xử lý tình huống, để xảy ra sai sót trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ gây những bức xúc nhất định trong xã hội.
Tiếp đến, quy trình tư vấn tuyển sinh và lựa chọn thí sinh trúng tuyển vào trung cấp sự phạm tương đối dễ dãi nên bộ phận nhỏ giáo sinh sau khi ra trường có biểu hiện thiếu gương mẫu trong đạo đức, lối sống, nhân cách, tình yêu với trẻ và yêu nghề hoặc có hành vi bạo lực với trẻ.
Bộ cũng cho biết chuẩn giáo viên mầm non tại một số quốc gia yêu cầu có trình độ ĐH hoặc sau ĐH như: Phần Lan, Đan Mạch, Thuy Điển, Hà Lan, Anh (và phần lớn các nước Tây Âu khác), Australia, Hoa Kỳ, New Zealand, Hàn Quốc.
Nhiều nước trong khu vực yêu cầu có trình độ đào tạo cao đẳng sư phạm đối với giáo viên mầm non như: Singapore , Thái Lan, Hồng Kong, Đài Loan, Malaysia.
Theo ước tính của Bộ GD&ĐT, chi phí đào tạo giáo viên đã có bằng trung cấp sư phạm học tiếp để lấy bằng cao đẳng sư phạm cần thời gian 1 năm. Tổng kinh phí đào tạo nâng chuẩn cho đội ngũ giáo viên chưa đạt trình độ cao đẳng sư phạm ước tính khoảng 857 tỷ 200 triệu đồng.
Đào tạo trong 5 năm
Bộ GD&ĐT cũng cho biết ước tính thời gian đào tạo mỗi khóa học chuyển tiếp từ trung cấp lên cao đẳng khoảng 1 năm. Nếu các cơ sở giáo dục mầm non cử giáo viên đi học theo hình thức “cuốn chiếu” theo từng khóa thì lộ trình nâng chuẩn đào tạo sẽ kéo dài khoảng 5 năm
Về giải pháp, Bộ GD&ĐT cho biết đối với những giáo viên chưa đạt chuẩn nhưng thời gian công tác còn lại dưới 5 năm (tính từ thời điểm Luật Giáo dục 2018 có hiệu lực) thì không nhất thiết phải tổ chức đào tạo để nâng chuẩn mà chỉ cần tham gia các khóa bồi dưỡng theo các chuyên đề phù hợp để nâng cao năng lực dạy học để đáp ứng yêu cầu đổi mới.
Đối với các trường trung cấp sư phạm mầm non (cả nước chỉ còn 2 trường) sẽ được tổ chức lại theo hướng chuyển đổi thành trường cao đẳng sư phạm (nếu hội đủ điều kiện) hoặc chuyển đổi trường trung cấp sư phạm thành khoa sư phạm tại các trường cao đẳng...
Xây dựng kế hoạch, chương trình và lộ trình để đào tạo liên thông từ trung cấp lên cao đẳng đối với nhóm giáo sinh đang theo họctrung cấp mầm non.
Tóm lại, tuy có những khó khăn nhất định nhưng với sự chuẩn bị chu đáo về kế hoạch và lộ trình thực hiện và sự hỗ trợ các nguồn lực từ phía nhà nước, chắc chắn đội ngũ giáo viên mầm non sẽ nỗ lực nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để khẳng định vị thế của nhà giáo và đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
